De 2e cultuurshock
Volgens antropologen bevinden we ons in dit stadium van omgang met de Coronapandemie - ik hoorde Jitske Kramer hierover in een recente podcast – in een 2e cultuurshock.
Het model van cultuurshock is gebaseerd op een langdurig verblijf in het buitenland en de morele moed van mensen gaat omhoog en omlaag per fase. We zijn de ‘honeymoon-fase’ van de 1e coronagolf inmiddels lang en breed voorbij en we hebben na eerst in onze oude routines van samenwerken en leren geblokkeerd te zijn geweest inmiddels ons gedrag aangepast en nieuwe routines gevonden. Nu is het nieuwe – de ‘honeymoon’ – ervan af en vragen we ons af: wat vind ik eigenlijk van mijn nieuwe leven, mijn nieuwe routines, en gaan we naar het waarom/het waarden-niveau. Sommige mensen verlangen terug naar het oude normaal en willen terug naar de oude regels, de oude principes en het oude gedrag. Anderen hebben een herijking van hun principes en gedrag doorgevoerd en willen (delen van) het nieuwe normaal en nieuwe overtuigingen en gedrag doorvoeren.
Wat gaan we doen in dit stadium van de cultuurshock: 2 variabelen
In organisaties zien we waarschijnlijk beide typen verlangens en dan is de vraag: gaan we 100% het een of het ander doen – waarmee 1 van beide ‘kampen’ gaat winnen - of gaan we samen een nieuwe betekenis geven en kiezen we voor een hybride model. Met dank aan Jitske Kramer zijn er voor dit hybride model twee variabelen. Enerzijds is de locatie variabel: we kunnen thuis werken, wandelend in een park of bos gesprekken hebben, op kantoor of op een andere vaste werkplek. Anderzijds is de tijd variabel: welke meetings/gesprekken moeten persé synchroon en waar kunnen we asynchroon – op een eigen gekozen moment – ontmoeten en vergaderen. We kunnen meetings, presentaties en seminars ook opnemen en op een eigen tijd en plaats afspelen. En dan een Q&A naar aanleiding van die presentaties weer synchroon met elkaar doen.
Benutten van de korte termijn en de lange termijn kansen: challenge en wildernis
Naast samen werken kunnen we ook samen leren opnieuw vormgeven. Dit is ook dé tijd om flexibel en iteratief met ‘challenges’ op de korte termijn te werken. Met mensen die ik coach werken we met 3-weken-challenges waarin je bewust elke week experimenteert met ander gedrag vanuit nieuwe mindsets met geselecteerde mensen waarmee de relatie uitdagend is.
Tegelijkertijd moeten we juist nu samen opnieuw betekenis geven aan de samenwerking op de langere termijn: met speelsheid en diepgang samen een nieuwe samenwerkingscultuur bouwen. In plaats van te verdrinken in de korte termijn - de waan van de dag - is het goed een aantal mensen regelmatig vrij te spelen voor lange termijn. Zij duiken in de ‘lessons learned’, de nieuwe routines die we willen behouden (wat willen we niet kwijt?) en waarnaar we weer terug willen, mogelijk met een twist of nieuwe vorm (waar willen we weer naar terug en hoe?). Daarbij is het belangrijk om te vertragen en twijfel en stilte toe te laten in dat proces: weer even de ‘wildernis’ in van het nog-niet-weten gedurende 1 of 2 uur per week.
“Nu we de 2e cultuurshock gehad hebben in de Coronapandemie: wat zijn de nieuwe routines die we willen behouden en waarnaar willen we - mogelijk met een twist of nieuwe vorm - weer terug? ”